Czy opłaty adwokackie i koszty sądowe można odliczyć od podatku?

Zdarzają się w życiu nieprzewidziane sytuacje, w których konieczna jest pomoc osób wykwalifikowanych, doskonale orientujących się w przepisach prawa – radcy prawnego, prawnika czy notariusza. Opłaty prawne i koszty sądowe mogą być bardzo wysokie i mocno nadszarpnąć nasz budżet, dlatego często szukamy oszczędności. W niektórych przypadkach opłaty prawne podlegają jednak odliczeniu od podatku jako wydatki nadzwyczajne lub wydatki związane z dochodem. W dzisiejszym wpisie opiszemy, jakie warunki muszą zostać spełnione, aby można było zamieścić je w rocznym zeznaniu – zapraszamy.

Koszty obsługi prawnej – ile trzeba zapłacić prawnikowi?

W Niemczech od 2004 roku wynagrodzenia za pracę prawników reguluje specjalna ustawa narzucająca minimalne stawki za konkretne działania i usługi. Prawnik nie jest jednak zobowiązany do uregulowania honorariów adwokackich na podstawie ustawy o opłatach adwokackich – możliwe jest również zawarcie tzw. umowy honorarium. W większości przypadków dotyczy to jednak spraw, w których stawki przekraczają ustawowe wynagrodzenie.

W przypadku kosztów adwokackich rozróżnia się opłatę za poradę pozasądową opłatę za reprezentację pozasądową i za reprezentację w sądzie. Prawnik jest zobowiązany do unikania narażania klienta na niepotrzebne koszty dla klienta i udzielania mu odpowiednich porad. 

Jak obliczyć opłaty prawnika za reprezentację pozasądową?

Jeśli chcemy, żeby prawnik działał w naszym imieniu, na przykład pisząc list do drugiej strony w sporze i załatwiał wszystkie związane z tym formalności, to musimy liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów pozasądowej reprezentacji prawnej.

Podstawą podczas ustalania wysokości honorarium prawnika jest wartość sprawy – wysokość kwoty, która jest przedmiotem sporu. Na przykład, jeśli twój pojazd został uszkodzony w wypadku drogowym, który nie był twoją winą, a naprawa uszkodzeń kosztowałaby 5 000 €, to właśnie tę wartość, czyli 5 000 €, trzeba by uwzględnić jako wartość sporu.

Do obliczenia dokładnej kwoty służą specjalne kalkulatory opłat prawnika dostępne na stronach internetowych kancelarii. W tym celu należy określić wspomnianą wyżej wartość przedmiotu sporu, wskazać, czy chcemy być reprezentowanym jedynie w sądzie, czy też również poza nim oraz, czy prawdopodobna jest rozprawa sądowa. Te czynniki pozwolą nam wstępnie określić spodziewane opłaty prawne

Koszty adwokackie za zastępstwo prawne w sądzie – ile wynoszą opłaty sądowe?

Jeśli nie można osiągnąć porozumienia poza sądem, konieczne jest podjęcie decyzji przez sąd w celu rozstrzygnięcia sporu prawnego. To jest moment, w którym zaczynają się naliczać opłaty za reprezentację prawną. Wysokość honorariów adwokackich i opłat sądowych jest określana przez dwie ustawy – ustawę o opłatach adwokackich (Rechtsanwaltsvergütungsgesetz) oraz ustawę o opłatach sądowych (Gerichtskostengesetz). W takiej sytuacji należy wpłacić do sądu zaliczkę na pokrycie kosztów sądowych. Na całkowite koszty postępowania procesowego ma również wpływ kwota, która jest przedmiotem sporu.

Kto ponosi koszty prawne?

Jeśli w pełni wygrywamy sprawę, to osoba pozwana musi ponieść wszystkie koszty sporu prawnego – to ona pokrywa nasze zobowiązania. W przypadku całkowicie przegranej sprawy, sami musimy ponieść wszystkie dotychczasowe koszty postępowania. Pozostają jeszcze wyroki ustanawiające częściowe uznanie racji – w takiej sytuacji otrzymamy zwrot kosztów sądowych od pozwanego za tę część, a pozostałe opłaty musimy pokryć sami. 

W jakich przypadkach można odliczyć koszty sądowe od podatku?

Zgodnie z orzeczeniem Federalnego Trybunału Finansowego z czerwca 2015 roku koszty postępowania prawnego nie stanowią wyjątkowych obciążeń i nie ma możliwości odliczenia ich od podatków. 

Istnieją jednak pewne wyjątki – sprawa dotyczyć musi sytuacji niezwykle ważnej egzystencjalnie dla podatnika lub dotykać kluczowej dziedziny życia człowieka. Są to pojęcia bardzo szerokie i pozostawiające spore pole do interpretacji dlatego poniżej przedstawimy koszty za spory sądowe, które można uwzględnić w odliczeniach podatkowych.

Spory między właścicielami a najemcami

Często spory prawne występują między wynajmującymi i najemcami. W takiej sytuacji właściciel mieszkania może odliczyć większość kosztów prawnych  – opłat sądowych czy wynagrodzenia prawnika. Taki spór uznawany jest za związany z dochodem i traktowany jako koszt uzyskania przychodu.

W przypadku najemcy możliwość odliczenia kosztów prawnych są znacznie ograniczone – należy wykazać, że spór sądowy zagrażał twojej egzystencji. Taka sytuacja może nastąpić, gdy udowodnimy, że umowa najmu została rozwiązana bez uzasadnienia i bezprawnie.

Konflikty z ubezpieczycielem emerytalnym

Ubezpieczenie na starość ma za zadanie zapewnić nam odpowiednie środki finansowe do spokojnego życia na emeryturze. Jednak w przypadku, gdy stajemy się niezdolni do pracy z powodu choroby lub wypadku, mogą pojawić się nieporozumienia z firmą ubezpieczeniową. 

W takiej sytuacji często konieczne jest zwrócenie się do sądu w celu ustalenia wysokości renty inwalidzkiej lub terminu jej wypłaty. Na szczęście istnieje pewna dobra wiadomość – koszty związane z rozpatrywaniem takiego konfliktu można odliczyć od podatku.

Spory w środowisku pracy

Jeśli wszelkie spory dotyczące naszego zatrudnienia mają istotne znaczenie dla naszego bytu i egzystencji (dzieje się tak często, ponieważ jest to źródło naszego dochodu) to istnieje możliwość odliczenia związanych z nimi wydatków od podatku, jeśli sprawa trafi do sądu. Wszystkie wydatki związane z prawnikami czy innymi usługami prawno-sądowymi mogą być uznane za koszty poniesione w celu osiągnięcia dochodów.

Koszty prawne w postępowaniu prawnym – kiedy możemy odliczyć od podatku?

Istnieje jednak kilka czynników, które muszą być spełnione, aby koszty prawne zostały uznane za nadzwyczajne obciążenie i mogły być odliczone od podatku. Przede wszystkim muszą one przekroczyć określony limit, aby urząd skarbowy je zaakceptował. Ponadto takie wydatki muszą być nietypowe w porównaniu do osób o podobnych dochodach w normalnych okolicznościach – jeżeli w związku z naszą sprawą z jakiegoś powodu koszty sądowe będą znacznie wyższe, niż zazwyczaj ma to miejsce, urząd chętniej przychyli się do możliwości odliczenia. Pod uwagę brana jest także nieuchronność procedury oraz szansa na zwycięstwo. 

Kiedy kosztów sądowych nie odliczymy od podatku? 

Niestety większości poniesionych kosztów prawnika i sądowych nie odliczymy w rocznej deklaracji – w pozostałych sprawach nieopisanych powyżej, niemiecka skarbówka nie przewiduje takiej możliwości. 

Dotyczy to między innymi tak częstych przypadków jak rozwody czy spory dotyczące spadków – od 2013 roku wszystkie wydatki związane z rozwodem i walką o spadek muszą być poniesione przez strony samodzielnie i nie są przewidziane żadne wyjątki. Takie sytuacje między członkami rodziny są bowiem uznawane jako prywatne sprawy, których można uniknąć i załatwić w ugodowy sposób.

W celu odzyskania kosztów sądowych należy złożyć deklarację podatkową do urzędu skarbowego. Polecamy wykorzystać do tego aplikację Taxando – nowoczesny program do rozliczania podatku z Niemiec. Dzięki niej zaoszczędzisz zarówno czas, jak i pieniądze – to najlepszy sposób na uzyskanie korzystnego zwrotu!