Rozliczenie podatkowe w Niemczech – razem czy osobno?

Osoby pracujące w Niemczech pozostające jednocześnie w związku małżeńskim mogą wybrać sposób rozliczania się z urzędem skarbowym. Małżeństwom, a także zarejestrowanym związkom partnerskim przysługuje prawo do złożenia jednej, wspólnej deklaracji podatkowej lub oddzielnych dwóch dokumentów. Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc skorzystać ze wspólnego dostarczenia deklaracji? Kiedy osobne rozliczenie podatku  jest opłacalne? W jakich sytuacjach lepiej uwzględnić małżonka w zeznaniu podatkowym? Poniżej mini poradnik, w którym odpowiadamy na najważniejsze pytania związane z tematem wspólnego i osobnego rozliczania się małżonków w Niemczech.

Osobne rozliczenie podatku i wspólne  – to wynika z niemieckiego prawa

Zanim przejdziemy do tego, jak lepiej się rozliczać w Niemczech – łącznie lub osobno , pomówmy chwilę o aspektach prawnych. Otóż każdy podatnik żyjący w związku małżeńskim powinien wiedzieć, że na podstawie § 26 ustawy o podatku dochodowym (EStG) możliwe jest wybranie sposobu rozliczania się z niemieckim urzędem.

W takim wypadku podatnik może wybrać pomiędzy osobnym rozliczeniem małżonków  a wspólnym. W rzeczywistości jednak nie jest tak, że każdy może skorzystać z tej opcji. Wspólne zeznanie podatkowe możliwe jest wtedy, gdy małżonkowie spełniają poniższe warunki:

• małżeństwo w danym roku podatkowym, w którym się rozlicza, musi być prawnie ważne,
• oboje małżonkowie są podatnikami o nieograniczonym obowiązku podatkowym,
• małżonkowie nie mieszkają osobno na stałe (nie oznacza to oczywiście, że takie osoby muszą mieć to samo miejsce zamieszkania).

Co istotne – nawet krótkotrwałe spełnienie warunków w danym okresie rozliczeniowym umożliwia wspólne rozliczenie w Niemczech. Przesłanki do takiego złożenia deklaracji podatkowej będą więc spełnione nawet wtedy, gdy małżeństwo zostało zawarte 31 grudnia lub trwało zaledwie jeden dzień.

Wspólne rozliczenie podatkowe w Niemczech – nie tylko dla małżeństw

Warto wiedzieć, że wedle prawa wspólne rozliczenie podatkowe w Niemczech przysługuje nie tylko małżeństwom. Warunki, o których pisaliśmy wyżej, odnoszą się również do osób, które pozostają w zarejestrowanych związkach partnerskich. Ma to podstawę prawną w Ustawie o związkach partnerskich. Takie orzeczenie wydał Federalny Trybunał Konstytucyjny w uchwale z dnia 07.05.2013 r. (Az. 2 BvR 909/06).

Wspólna lub odrębna kalkulacja zeznania podatkowego  w Niemczech – co w przypadku rozpadu małżeństwa?

W życiu codziennym mogą spotkać nas różne sytuacje – nie inaczej jest w sferze prywatnej. Zdarza się, że małżeństwo nie przetrwało próby czasu i zostało rozwiązane. Jak to ma się do spraw podatkowych?

Jeżeli w danym okresie rozliczeniowym małżonkowie postanowili się rozwieść, a jeden z partnerów jeszcze w tym samym roku zawarł nowy związek małżeński i jego nowy współmałżonek spełnia wyżej opisane przesłanki, poprzednie małżeństwo nie jest brane pod uwagę przy rozliczaniu się z urzędem skarbowym w Niemczech.

W takim wypadku możliwość złożenia wspólnego zeznania podatkowego dotyczy tylko ostatniego małżeństwa.

Wspólne zeznanie podatkowe w Niemczech – to się najczęściej opłaca

Wspólne zeznanie podatkowe jest opcją, która niesie ze sobą ogólną korzyść. Celem takiego rozliczenia jest potraktowanie małżonków jako jednej osoby. Co to oznacza w praktyce? Tyle że w przypadku złożenia jednej deklaracji zostaje wydana jedna decyzja podatkowa.

W jaki sposób niemiecki urząd skarbowy oblicza dochody małżonków podlegających opodatkowaniu? Na początku są określane osobne dochody partnerów, które następnie są sumowane. Dopiero po takim podliczeniu naliczany jest jeden podatek do zapłaty. I właśnie w taki sposób małżonkowie są traktowani jako jeden podatnik. Dla tak ustalonych dochodów stosowana jest odpowiednia stawka wspólnego opodatkowania w Niemczech.

Wspólne rozliczenie a oddzielna ocena podatkowa  w Niemczech – kiedy jest korzystne?

W jakich sytuacjach wspólne rozliczenie się z urzędem w Niemczech jest korzystne? Taki zabieg ma sens wówczas, gdy istnieją spore różnice w zarobkach pomiędzy małżonkami. W przypadku, gdy np. żona zarabia o wiele mniej od swojego męża, przy wspólnym opodatkowaniu małżeństwo zapłaci niższy podatek. Wynika to bezpośrednio z progresywnej stawki podatkowej. Podsumowując – im wyższe różnice w zarobkach małżonków, tym na większe korzyści finansowe można liczyć.

Indywidualna ocena małżonków Niemcy – kiedy staje się opłacalne?

Warto wiedzieć, że oddzielna ocena podatkowa z reguły jest mniej korzystna, aniżeli wspólne rozliczanie się z niemieckim urzędem. W ramach indywidualnej oceny każdy małżonek lub partner składa własne zeznanie i otrzymuje osobną ocenę podatkową. W takim wypadku podatek naliczany jest dla obu osób osobno – według taryfy podstawowej.

Oddzielne zeznanie podatkowe pomimo małżeństwa w Niemczech w pewnych przypadkach może okazać się korzystne. O jakich sytuacjach mowa?

• Załóżmy, że jeden z partnerów pracuje w Niemczech, a drugi osiąga dochody w innym kraju np. w Polsce. Jeśli łączne dochody przekroczą wspólną kwotę wolną od podatku w Niemczech (23 208 € w 2024 roku), rozliczanie wspólne stanie się mniej opłacalne.
• Idąc dalej, indywidualna ocena dla małżonków i partnerów będzie skutkowała wyższym zwrotem podatku wtedy, gdy osoba pracująca w Niemczech ma przydzieloną I klasę podatkową, a współmałżonek nie posiada jej wcale (pracuje w innym kraju).
• Otrzymujesz świadczenia wyrównawcze w Niemczech takie jak np. zasiłek dla bezrobotnych, chorobowy lub rodzicielski? W takim razie indywidualna ocena  może okazać się korzystniejsza od wspólnego rozliczania. Tego typu wypłaty co prawda są wolne od podatku, ale zaliczane są do ogólnego dochodu, przez co zwiększają stawkę podatku od osób fizycznych. W praktyce oznacza to, tyle że jeśli obaj partnerzy wspólnie składają zeznanie, zwykle prowadzi to do zapłacenia wyższych podatków.

Potrzebujesz rozliczyć się z urzędem skarbowym? A może chcesz skorzystać z porad profesjonalnego doradcy podatkowego w Niemczech? W takim razie skorzystaj już dziś z Taxando, czyli innowacyjnej aplikacji do niemieckich rozliczeń. Program pozwoli wypełnić Ci deklarację w niecałe 15 minut i przesłać ją do właściwego urzędu. Wybierając pakiet PREMIUM, nie będziesz musiał nawet kontaktować się z urzędnikami – zrobi to za Ciebie doświadczony doradca podatkowy. Przetestuj już dziś i nie stresuj się corocznym rozliczeniem z Finanzamt – zapraszamy do wypróbowania!